Jakiś czas temu zabraliśmy Was wraz z Mrówkojadem do Bydgoszczy i pokazaliśmy tamtejszy Ogród Fauny Polskiej. Tak się jednak złożyło, że relacja z wyprawy bardzo się rozrosła i…nie starczyło w niej miejsca na to co w każdym ZOO najważniejsze, czyli…same zwierzaki:).
Nadrabiamy dziś zaległości i przedstawiamy Wam wszystkich mieszkańców bydgoskiego ZOO – a żeby było łatwiej, będziemy o nich opowiadać zgodnie z ich rozmieszczeniem w ZOO, które możecie zobaczyć poniżej:
OGRÓD FAUNY POLSKIEJ BYDGOSZCZ - mapa
Na dzień 13 kwietnia 2010 roku eksponowany na terenie ZOO zwierzostan liczył 101 gatunków zwierząt – 57 gatunków ptaków, 34 gatunki ssaków, 5 gatunków płazów, 4 gatunki gadów oraz 1 gatunek owadów. Do tego należy doliczyć jeszcze kilkadziesiąt gatunków, które oficjalnie nie były eksponowane, gdyż przebywały na zimowisku – głównie gady i płazy (eksponowane sezonowo), oraz ptaki, ale także kilka gatunków ssaków, m.in. egzotycznych, jak lemury katta i ostronosy rude.
Całkowity stan zwierzyńca bydgoskiego ZOO wynosi około 612 okazów, reprezentujących około 158 gatunków, z czego 70 podlega całkowitej ochronie (dane na dzień 01.01.2010).
Pełna listę mieszkańców Ogrodu Fauny Polskiej znajdziecie tutaj.
Tymczasem tutaj postaramy się Wam przedstawić wszystkich mieszkańców bydgoskiego ZOO, których udało nam się zobaczyć na ekspozycji.
MIESZKAŃCY OGRODU FAUNY POLSKIEJ ZOO BYDGOSZCZ
1. NIEDŹWIEDZIE BRUNATNE
Niedźwiedź brunatny
Wybieg niedźwiedzi brunatnych znajduje się zaraz po prawej stronie od wejścia do ZOO i jest pierwszym obiektem na trasie zwiedzania. Zanim staniemy oko w oko z misiami, wchodzimy do „Krainy niedźwiedzia”:
Kraina niedźwiedzia
Przed wybiegiem niedźwiedzi znajduje się zadaszona konstrukcja, na ścianach której umieszczone są obszerne tablice informacyjne poświęcone rodzinie niedźwiedziowatych. Dowiemy się z nich jakie gatunki należą do tej rodziny:
Niedźwiedziowate - gatunki
oraz jaki jest zasięg ich występowania:
Niedźwiedziowate - zasięg występowania
Tuż przy samym wybiegu z kolei umieszczona jest skrzynka, w której znajduje się próbka sierści niedźwiedzia – możemy dotknąć i poczuć się, jakbyśmy głaskali prawdziwego misia:).
Dotknij misia...
Sam wybieg zbudowany jest na kształcie prostokąta o bokach ok. 30 x 15 m, co daje około 500 m kw powierzchni. Powstał na początku l. 80. i niestety prezentuje typową dla tego czasu architekturę zoologiczną. Niedźwiedzie są oddzielone od zwiedzających podwójnym ogrodzeniem – pierwsze jest częścią zadaszonej konstrukcji tworzącej swoisty przedsionek, drugie zaś, o wysokości około 5 metrów, jest już właściwym ogrodzeniem wybiegu.
Wybieg niedźwiedzi brunatnych - Ogród Fauny Polskiej ZOO Bydgoszcz
Spora część wybiegu ma betonowe podłoże, ale ponad połowa to jednak trawa i ziemia – jest nawet małe, betonowe oczko wodne i kilka drzew. Centralną część wybiegu zajmuje bardzo duża betonowa konstrukcja, w której znajdują się m.in. pomieszczenia dla niedźwiedzi, a od przodu prowadzą do niej kamienne schody, na których często wygrzewają się misie.
Wybieg niedźwiedzi brunatnych
Poza tym wybieg jest urozmaicony kilkoma dużymi kamieniami i oponami do zabawy dla niedźwiedzi.
W porównaniu do takiego Leszna niedźwiedzie mają tu o niebo lepsze warunki, ale niestety wciąż daleko tu do nowoczesnych, światowych standardów. Mimo wszystko rażą paskudne, pordzewiałe kraty i ogólny styl architektoniczny. Podwójny pas krat nie pomaga też w obserwacji zwierzaków, które widzimy zawsze zza podwójnych prętów, ale to przynajmniej całkowicie zapewnia względy bezpieczeństwa. Za dużo też niestety w tym wszystkim betonu, a niedźwiedzi skalniak tkwi jeszcze w poprzedniej epoce zoologicznej. To, ze na polskie warunki nie jest najgorzej, jest niestety marną pociechą. Jakkolwiek przynajmniej miejsca jest sporo i często można zaobserwować szarżujące misie:).
Niedźwiedzie brunatne
A propos samych niedźwiedzi – te w Bydgoszczy są trzy. Jeden ładniejszy od drugiego:).
Niedźwiedzie brunatne
To siostry – Tina (20 l.) i Tajga (12 l.), urodzone w Bydgoszczy, oraz ich matka Dina (25 l.), która pochodzi z cyrku.
Pierwsze misie trafiły do bydgoskiego ZOO w 1984 roku.
Niedźwiedź brunatny
Mimo pewnych niedogodności w ich oglądaniu (podwójne kraty), to i tak ogromne wrażenie robi taki „miś”, gdy postanowi sobie obok nas usiąść:).
I jeszcze jedna rzecz – tuż przed „Krainą niedźwiedzia”, po prawej stronie (zaraz za WC klasy A:) znajduje się niewielki, nieoznaczony wybieg, po którym spaceruje sobie…koza. Rzecz co najmniej ciekawa, niestety zwierzak wyglądał na bardzo zaniedbanego – niestety nie udało nam się ustalić co tam robił.
2. WILKI
Wilk - Ogród Fauny Polskiej ZOO Bydgoszcz
Wybieg wilków znajduje się tuż za wybiegiem niedźwiedzi. Na pierwszy rzut oka robi wrażenie całkiem okazałego, jednak jak wiadomo żadna ograniczona przestrzeń nie jest dla tych zwierząt wystarczająco duża – w warunkach naturalnych potrzebują one przestrzeni co najmniej kilkuset km kw.
Wybieg wilków
Tym bardziej, że w bydgoskim ZOO jest ich aż sześć.
Wybieg jest obudowany dość obskurnym ogrodzeniem i dodatkowym mniejszym płotkiem. W porównaniu z wybiegiem wilków w Opolu wygląda wyjątkowo archaicznie.
Zwierzaki na szczęście wyglądają na zadbane i są wyjątkowo aktywne.
Wilki - Ogród Fauny Polskie ZOO Bydgoszcz
Przez bydgoski ogród przewinęło się kilka wilczych rodzin, ale nie były to wilki odłowione z natury.
3. RYŚ EUROPEJSKI
Ryś europejski - Ogród Fauny Polskiej ZOO Bydgoszcz
Kilkadziesiąt metrów za wybiegiem wilków znajdują się dwie połączone ze sobą duże klatki, zamieszkiwane przez dwa rysie. Pierwszy ryś przybył do bydgoskiego ZOO w 1986 roku – był to okazały, dorosły już samiec Urok. Później pojawiły się Bazyl i Patrycja. Następnie miejsce Uroka i Patrycji zajęli Pazur i Nela – nowe nabytki z poznańskiego i krakowskiego ZOO. Cała trójka (Bazyl, Pazur i Nela) była ze sobą bardzo zaprzyjaźniona i były nawet szanse, ze Nela z Bazylem utworzą parę. Niestety – w 2005 roku Bazyl zmarł – ze starości, miał już bowiem blisko 30 lat, co jak na rysia jest wyjątkowo imponującym wiekiem (na wolności żyją 14-17 lat, w niewoli mogą osiągnąć wiek około 26 lat.
Same rysie wyglądają bardzo okazale, niestety architektura ich klatek nie powala – tu też na myśl przychodzi nam choćby opolski wybieg tych zwierzaków, lepiej wygląda także ich wybieg w Toruniu, podobnie niestety – w Poznaniu.
Wybieg rysi - Ogród Fauny Polskiej ZOO Bydgoszcz
4. SĘP PŁOWY i ORZEŁ BIELIK
Bielik i sęp płowy
Naprzeciwko klatek rysi znajduje się bardzo duża – największa w całym ZOO – woliera, zamieszkiwana przez dwa duże ptaki drapieżne – bielika i sępa płowego. Woliera ma około 7 metrów wysokości i kilkadziesiąt metrów kw powierzchni.
Woliera sępa płowego i bielika
Sęp płowy to duży, efektowny samiec o imieniu Telly. Mimo specyficznej urody i złej sławy, jaka cieszą się – niezasłużenie! – sępy, jest to ptak niezwykle spokojny, a do tego bardzo towarzyski. Do tego jest wielkim łakomczuchem i o ile pielęgniarze dokładnie wiedzą co sęp może zjadać, o tyle zwiedzający (mimo zakazu dokarmiania) dają Tellemu najróżniejsze „smakołyki” (chleb!), a on z tej okazji chętnie korzysta. Sępy w naturze żywią się padliną, szczególnie wnętrznościami. W ZOO Telly otrzymuje również te sępie przysmaki, ale nie wszystkim bywa zachwycony.
- Sęp płowy – Telly z bydgoskiego ZOO
Dawniej zupełnie nie interesował się np. szczurami, aż do czasu gdy w jego klatce zamieszkał kruk. Kruki, jak wiadomo, to inteligentne ptaki i kruk doskonale opanował sztukę kradzieży mięsa spod sępiego dzioba. Wówczas w Tellym zaszła zmiana – dawniej ociężały i powolny ptak nauczył się walczyć o jedzenie i teraz je nawet szczury i „krucze” mielone mięso. Nie są to oczywiście jakieś krwawe pojedynki i to sąsiedztwo obu ptakom dobrze robi – w naturze te gatunki żyją obok siebie. Niestety, w Polsce sępów już nie ma, kiedyś natomiast gnieździły się w Tatrach i Pieninach. Obecnie bardzo rzadko sępy płowe zalatują na teren Polski.
Telly potrafi zaskoczyć różnymi dziwnymi zachowaniami. Gdy jest głodny kropelki śliny lecą mu z potężnego dzioba, a z gardła wydobywa się śmieszny „warkot”. Rozleniwiony Telly z kolei potrafi zwiesić głowę z wysoko położonej półki co sprawia, że ten śpiący ptak wygląda na martwego.Najpiękniej jednak Telly wygląda, gdy rozłoży majestatycznie swoje skrzydła i wygrzewa się tak długie minuty na słońcu.
Nam z kolei udało się „przyłapać” go podczas śniadania…
Obecnie jego sąsiadem nie jest już kruk, a okazała, dwudziestokilkuletnia już samica bielika o wdzięcznym imieniu Balbina. Jest jedynym bielikiem w ZOO, gdyż całkowicie nie akceptuje w swoim otoczeniu innych bielików, lubi za to towarzystwo pielęgniarzy. Jej przysmakiem są ryby słodkowodne i małe gryzonie, a jednym z ulubionych zajęć…wygrzewanie się na słońcu, a także…kąpiele w basenie:).
Bielik - Balbina z bydgoskiego ZOO
5. PTAKI WODNE
19. STAW i PTAKI BRODZĄCE
Kilkanaście gatunków ptaków wodnych możemy zobaczyć w kompleksie wolier, umieszczonych naprzeciwko stawu, tuż za placem zabaw i wolierami rysi:
Woliery ptaków wodnych
Możemy tu zobaczyć wiele gatunków kaczek, gęsi i łabędzi, m.in. cyrankę, czernicę, gągoła, głowienkę, hełmiatkę
Hełmiatka
krakwę, łyskę, ohara, płaskonosa, podgorzałkę, rożeńca
Rożeniec
świstuna. Oprócz tego jeszcze kilka gatunków, których nam niestety nie udało się zobaczyć, a które również zamieszkują bydgoskie ZOO – kazarki, krzyżówki, cyraneczki i tracze.
W jednej z wolier, na tyłach kompleksu, możemy z kolei zobaczyć ptaki dość niespodziewane w tym miejscu, czyli…kury domowe:).
Kura domowa
Bardzo duża grupa ptaków zamieszkuje także okolice stawu, położonego w centralnej części ogrodu. Możemy je zobaczyć jak pływają lub swobodnie spacerują wokół stawu.
Teren stawu należy do najładniejszych i najciekawszych miejsc ogrodu.
Ptactwo nad stawem
Możemy tu zobaczyć m.in. bociany białe
Bocian biały
żurawie, gęsi gęgawy, gęsi domowe, bernikle obrożne, bernikle białolice, łabędzie nieme, ślepowrony, bociany czarne, czaple siwe oraz poruszające się dosłownie po terenie całego ogrodu gęsi garbonose.
Gęś garbonosa
Jeśli chodzi o bociana czarnego to warto zauważyć, iż w 2005 roku udało się odchować pierwszego w polskich ogrodach zoologicznych ptaka tego gatunku! Rodzicami małego boćka była para bocianów czarnych, która przebywała w Bydgoszczy już od 1997 roku. Do dziś w ZOO mieszka jeszcze samiec o wiele mówiącym imieniu Blacky:).
Poza tym kilka gatunków ptaków zamieszkuje jeszcze kilka wolier z drugiej strony stawy, obok woliery sępa płowego i bielika. I tak możemy w nich zobaczyć kaczki – karolinki i mandarynki
Karolinka
Mandarynka
Największą w tym rejonie wolierę zamieszkują z kolei dwa bociany białe oraz żuraw zwyczajny.
Bociany białe
Żuraw
Woliera jest bardzo duża, ale nas i tak zastanawia, dlaczego kilka okazów tych ptaków jest w niej zamkniętych, podczas gdy reszta porusza się swobodnie w okolicach stawu. Tym bardziej, że oba boćki niestety nie wyglądają najlepiej…
Warto również zauważyć, iż bocian biały znajduje się w godle ogrodu (na zielonym tle).
6. ŻUBR
W bydgoskim ogrodzie są 4 żubry. Samiec o imieniu Podryw przyjechał do z ogrodu zoologicznego w Łodzi, samica Poli z ośrodka hodowlanego w Smardzewicach, Postójka z Wolina, zaś młodziutka Podwiązka urodziła się już w Bydgoszczy i jest córką Postójki.
Żubry mają do dyspozycji bardzo duży, zadbany wybieg.
Wybieg żubrów
W razie, gdyby nie udało nam się zobaczyć żadnego z żubrów (często bowiem chowają się w leżącej dobre 100 metrów od zwiedzających chatce), możemy zajrzeć do „śierściobudki” i poczuć, jak to jest „pogłaskać żubra”:).
7. SARNA
Sarny przebywają w bydgoskim ZOO od początku jego założenia i zawsze bardzo dobrze się w nim rozmnażały. Zamieszkują stosunkowo nieduży wybieg sąsiadujący z wybiegiem żubrów.
Sarna
8. DANIEL PŁOWY
9. KOJARZENIÓWKA
Nieco większy, sąsiadujący z sarnami wybieg, zamieszkuje natomiast całkiem spore stado danieli płowych.
Daniel płowy
Z kolei pomiędzy wybiegiem saren a danieli znajduje się tzw. kojarzeniówka, czyli niewielka budowla położona tak, aby nikt poza pielęgniarzami poszczególnych zwierząt nie miał do niej dostępu. W miejscu tym bowiem spokój powinny mieć sparowane ptaki lęgowe, aby mogły dochować się potomstwa.
10. ŁOŚ
Łosi niestety nie udało nam się zobaczyć, a wszystko dlatego, że podczas naszej wizyty w ZOO jeszcze ich…nie było! Mogliśmy za to zaobserwować intensywne prace porządkowe na ich obszernym wybiegu (znajdującym się obok wybiegu danieli) – wszystko po to, aby wybieg i stajnia były gotowe na przyjazd nowych mieszkańców – pary łosi właśnie.
Tak się bowiem złożyło, że w kilkanaście dni po naszej wizycie w Bydgoszczy, 27 kwietnia, przyjechały wreszcie długo oczekiwane łosie – Wile i Ari, które przybyły z ogrodu zoologicznego w Ranua, w Finlandii. Łosi nie było w Bydgoszczy od roku, kiedy to padł wiekowy już samiec Kaziu.
Nowe łosie to para młodych, rocznych zaledwie bliźniaków. Noszą imiona swoich poprzednich opiekunów – Wille i Ari. Uwielbiają jabłka, pomidory, marchew oraz liście brzozy. Rodzeństwo jest ze sobą bardzo związane, dlatego podróż z Finlandii, przez Estonię i m.in. Łotwę (trwającą 34 godziny) spędziły razem co zredukowało stres. Obecnie aklimatyzują się na swoim nowym wybiegu.
Tradycja hodowli łosi w Ogrodzie Fauny Polskiej jest bardzo długa i sięga 1978 roku, kiedy to pojawił się pierwszy łoś.
Poniżej przedstawiamy zestawienie łosi, które były mieszkańcami OFP w Bydgoszczy:
Lp. Data przychodu Skąd pochodzi Rozchód
1. 10.05.1978 WPZ Poznań (Dyzio) 02.03.1983 upadek
2. 08.06.1979 Nadleśnictwo Chełm 19.06.1979 upadek na kwarantannie
3. 15.05.1981 Nadleśnictwo Zielonka (łoszak) 19.05.1981 upadek na kwarantannie
4. 19.05.1981 Leśnictwo Lipków (łoszak) 26.05.1981 upadek na kwarantannie
5. 04.09.1981 Odłowiony na terenie Bydgoszczy (byk 3-4 letni) 10.02.1985 upadek
6. 05.03.1982 Płociczna – Suwałki (10 mies. byk) Prawdopodobnie padł w 1982r., lecz brak dokumentacji
7. 15.04.1986 ZD PAN Baranowo (byk Misza ur. 1985 r.) 26.02.1989 upadek
8. 03.09.1988 Popielno (klępa Wisła ur. 1988r.) 29.11.1992 upadek
Następnie między 1992 rokiem a czerwcem 1999 w Bydgoszczy nie było łosi. Wtedy to z warszawskiego ZOO przyjechał młody, zaledwie dwutygodniowy łoszak, który został znaleziony w okolicach Sulejówka – prawdopodobnie jego matka padła. Tym młodym łosiem, który stał się jednym z ulubieńców zwiedzających i jednym z najbardziej znanych zwierzaków całego ZOO był wspomniany wcześniej Kaziu, który niestety zmarł ze starości w zeszłym roku.
16 listopada 2000 roku do samotnego Kazia dołączyła klępa Tosia, z ZOO w czeskim Ołomuńcu.
Więcej na ich temat możecie przeczytać tutaj i tutaj, a my tymczasem bacznie będziemy się przyglądać „nowym” bydgoskim łosiom.
11. DZIK
Stado dzików zamieszkuje bardzo duży wybieg położony za wybiegiem łosi. Stado, liczące kilka dorosłych sztuk, wzbogaciło się niedawno o małego warchlaka:
Locha dzika z małym warchlakiem
Przy wybiegu dzików, podobnie jak w kilku innych miejscach ZOO, umieszczona jest „śierścioskrzynka”, dzięki której możemy „pogłaskać” dzika:).
Dzik w skrzynce:)
Naprzeciwko wybiegu dzików możemy z kolei zobaczyć specjalnie ogrodzone mrowisko, zamieszkiwane przez mrówki rudnice.
Mrówka rudnica
To jedyne owady eksponowane w ten sposób na terenie bydgoskiego ZOO, niemniej mają one zwrócić uwagę na fakt, iż polska fauna to nie tylko ptaki, płazy, gady i ssaki, ale ogromne ilości rozmaitych gatunków owadów, których sporą cześć można spotkać podczas spaceru w Ogrodzie Fauny Polskiej – oczywiście na wolności, a nie w zamknięciu. Wśród nich m.in. ważki, osy, chrząszcze, motyle i wiele innych.
12. KOZICA i MUFLON
Najnowocześniejszy i najefektowniejszy wybieg w bydgoskim ZOO, znajdujący się między wybiegiem dzików a tzw. „Skrawkiem Świata”, zamieszkują jedyne w polskich ogrodach zoologicznych kozice górskie oraz muflony.
Wybieg kozic
Centralną część wybiegu, który powstał w latach 90., zajmuje spory, kamienisty pagórek, na którym możemy podziwiać hasające kozice i muflony. Nam niestety nie udało się ich zobaczyć…
Pierwsze kozice sprowadzono do Bydgoszczy w maju 2002 roku, kiedy to z ZOO w Szwecji sprowadzono 5 sztuk. Okazało się wówczas, iż jedna z samic była ciężarna, dzięki czemu bydgoskie ZOO wzbogaciło się w krótkim okresie czasu aż o sześć zwierzaków:).
Na wybiegu możemy zobaczyć także muflony.
13, 14, 15 – SKRAWEK ŚWIATA
Skrawek Świata
„Skrawek Świata” to całkiem duża przestrzeń, znajdująca się między wybiegami kozic a wolierami małych drapieżników, w lewej części ogrodu. Pomysł na powstanie „Skrawka” zrodził się w 2003 roku, projekt zaś zrealizowano w 2004 roku, jako zupełnie nowy dział Ogrodu Fauny Polskiej, mający eksponować zwierzęta egzotyczne, niespotykane w Polsce w warunkach naturalnych. W tej części „Skrawku” (druga obejmuje klatkę makaków japońskich i okolice) eksponowane są zwierzęta z trzech kontynentów – Afryki, Australii i Ameryki Południowej. Pierwszymi mieszkańcami tej części ZOO były gryzonie z Ameryki Południowej – aguti. Potem pojawiły się zebry, strusie, emu, gwanako i kangury. Obecnie eksponowane są: emu, strusie afrykańskie, wikunie, nandu szare, zebry równikowe, a od niedawna także ostronosy rude i lemury katta.
ZEBRY RÓWNIKOWE
Wybieg zebr znajduje się za wybiegiem kozic – jest całkiem duży i przestronny. Pierwszym jego mieszkańcem został sprowadzony w październiku 2004 roku z ZOO w Zamościu dwuipółletni wówczas samiec Kuba.
Zebra równikowa
Latem 2005 roku dołączyła do niego samica Kasia, która przyjechała z ogrodu zoologicznego w Chorzowie.
Zebra równikowa
STRUŚ AFRYKAŃSKI i EMU
Sąsiedni wybieg – podobnej wielkości – zajmują emu i struś afrykański. To dość niespotykana sytuacja, że oba gatunki ptaków przebywają ze sobą razem na wybiegu.
Emu i struś afrykański
Emu był jednymi z pierwszych mieszkańców „Skrawka Świata”. Trzy emu przyjechały w 2004 roku, jeszcze jako małe pisklaki. Kolejnymi mieszkańcami skrawka świata zostały strusie – dwie bardzo potężne samice.
WIKUNIA i NANDU SZARE
Kolejny wybieg zamieszkują wspólnie nandu szare oraz wikunie.
Wikunia i nandu
Pięć sztuk nandu przyjechało do Bydgoszczy w 2005 roku.
Nie mamy natomiast pewności, czy nadal w Bydgoszczy są jeszcze gwanako – które były jednymi z pierwszych mieszkańców „Skrawka Świata” (jeszcze w 2005 w Bydgoszczy była para tych zwierząt), ale ostatnio słuch po nich zaginął.
LEMURY KATTA i OSTRONOSY RUDE
Najnowszymi mieszkańcami „Skrawka Świata” są lemury katta i ostronosy rude. Lemury przebywają w Ogrodzie Fauny Polskiej od zeszłego roku, ale dopiero tej wiosny zadebiutowały na wybiegach. My niestety mieliśmy wielkiego pecha, gdyż odwiedziliśmy Bydgoszcz przed ich debiutem na wybiegach i nie udało nam się ich zobaczyć…
Cztery lemury katta przyjechały do Bydgoszczy pod koniec ubiegłego roku z opolskiego ZOO.
Jakkolwiek sprowadzenie obu gatunków jest z jednej strony sygnałem odpowiedzi bydgoskiego ZOO na coraz większe zainteresowanie zwiedzających zwierzętami egzotycznymi, a z drugiej wyrazem poszerzenia spectrum hodowli zwierząt w Bydgoszczy. O sprowadzeniu kolejnych egzotycznych gatunków póki co jednak nie mam mowy.
Ciąg dalszy – jutro!
Mrówkojad i przyjaciele... 