Rok w Toruniu – podsumowanie roku 2011 w Ogrodzie Zoobotanicznym

Już za tydzień ponownie (po raz piąty w ostatnich trzech latach) wybieramy się do Torunia, do szczególnie nam bliskiego Ogrodu Zoobotanicznego, postanowiliśmy zatem – podobnie jak przed rokiem – pokusić się o małe podsumowanie minionego, 2011 roku, w życiu toruńskiego zoo. Okazja tym lepsza, gdyż ostatnie tygodnie był dla toruńskiej placówki wyjątkowo owocne, wpisując się w ogólnie pozytywny obraz działań Ogrodu Zoobotanicznego na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy.
Oczywiście rozmach inwestycji i transferów w Toruniu nie może równać się z tym, jaki ma miejsce choćby we Wrocławiu czy Warszawie, jeśli jednak zachowamy proporcje wielkości i możliwości danych ogrodów. śmiało można powiedzieć, że „w Toruniu też się działo”!
A co się działo – zobaczcie sami…

Toruński Ogród Zoobotaniczny gościł na Mrówkojadzie wyjątkowo często, co było pokłosiem tyleż intensywnego roku w toruńskim zoo, co bardzo dobrej współpracy ogrodu z naszą stroną – obok oliwskiego, płockiego i wrocławskiego zoo to właśnie zoo w Toruniu okazało nam najwięcej sympatii i przychylności. A zasada jest prosta – mamy dane, to piszemy .
Najważniejsze w rocznym bilansie są jednak fakty – a te jednoznacznie wskazują, że toruńskie zoo – przy zachowaniu wszelkich proporcji odnoszących się do wielkości i możliwości finansowych zoo – było w zeszłym roku bardzo aktywne i cały czas dynamicznie się rozwija. Wizja rozwoju zoo jest niezwykle spójna, przemyślana i dostosowana do realnych możliwości placówki, dzięki czemu Toruń może stać się modelowym przykładem niedużego zoo.

Taki był rok 2010…

Cofnijmy się jednak na chwilę do roku 2010, który był jednym z najważniejszych w ponowoczesnej historii zoo.
Do najważniejszych wydarzeń 2010 roku należały niewątpliwie:

– Narodziny: pierwsze w Polsce rozmnożenie dam niebieskobrzuchych, przychówki od pazurkowców i węży tajwańskich.

– Nowe zwierzęta: samica niedźwiedzia himalajskiego (Volta), para turako białogłowych (białoczubych), teju złote, goniosomy namorzynowe.

– Inwestycje: otwarcie nowego wybiegu niedźwiedzi himalajskich, likwidacja starej klatki, nowy zjazd dla niepełnosprawnych, pierwsze prace związane z realizacją wieloletniego planu rewitalizacji toruńskiego zoo.

– Wydarzenia: Festyn „Witamy Nufiego w nowym domu jego” , akcja promocyjna zoo, nawiązanie współpracy z Mrówkojadem :).

Jak więc widać, 2010 rok stał zdecydowanie pod znakiem niedźwiedzi himalajskich oraz zapoczątkowania działań w ramach planu rewitalizacji zoo, którego to dalsza realizacja zdominowała wydarzenia minionego roku. Taki proces działań jest natomiast naturalną konsekwencją przyjęcia toruńskiego Ogrodu Zoobotanicznego do EAZA w 2009 roku, co było niewątpliwie największym sukcesem toruńskiej placówki w ostatnich latach.

Czas zatem przyjrzeć się temu, jakie były najważniejsze wydarzenia w toruńskim zoo w minionym roku, a żeby nasz przegląd był bardziej czytelny, postanowiliśmy skonstruować go na wzór kompozycji 7 Dni Zoo :).

Rok 2011 w Ogrodzie Zoobotanicznym w Toruniu

–

TEMAT ROKU

Rewitalizacja Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu 2011

Niewątpliwie najważniejszym wydarzeniem minionego roku były prace w ramach wieloletniego planu rewitalizacji toruńskiego zoo, o którym to planie piszemy na Mrówkojadzie regularnie.
W podsumowaniu roku 2010 pisaliśmy o planach na rok kolejny – czyli 2011 – wśród których wymieniliśmy m.in.:

– działania rewitalizacyjne: wyspa lemurów z domkiem, wiatą dydaktyczną, fontanna, plac zabaw i ogród wiejski.
– dalszą modernizację herpetarium i sprowadzanie nowych gatunków gadów,
– dalszy rozwój działalności edukacyjnej i marketingowej zoo,
– bieżące ulepszenia ptaszarni,
– nowe woliery dla rysi (docelowo dla pand małych i małych gabarytowo drapieżników/wszystkożerców  ze środowisk lasów klimatu umiarkowanego lub lasów deszczowych).

Co ciekawe, praktycznie wszystkie te zamierzenia zostały zrealizowane (ptaszarnia, herpetarium i nowe gatunki, rozwój działalności edukacyjnej i marketingowej zoo) lub są właśnie wykańczane (woliery dla rysi, wiata dydaktyczną, fontanna, plac zabaw), ewentualnie są w trakcie wstępnych prac (wyspa lemurów z domkiem, ogród wiejski).

Tempo i intensywność inwestycji zależą – jak wiadomo – od funduszy i wsparcia ze strony miasta, a jak wiadomo, w Toruniu są inne priorytety niż zoo.
Jednak, jak mówi Pani Hanna Ciemiecka, dyrektor zoo:

Ogród jest potrzebny miastu i robię wszystko, aby był zauważany i doceniany. Myślę, że za kilka lat będzie się nam żyło lepiej. Na poprawę swojej pozycji ciężko pracujemy od wielu lat i może kiedyś będą tego efekty.

Przyjrzyjmy się bliżej tym inwestycjom, które zrealizowano lub realizowano w zoo w 2011 roku, które wchodzą w skład planu rewitalizacji ogrodu i mogą być potwierdzeniem tego, że w zoo jednak „się dzieje” :).

Rysie już (prawie!) gotowe…

Jedną z najciekawszych propozycji przyszłego zoo ma być kompleks wolier wielkogabarytowych dla drapieżników/wszystkożerców małych gabarytowo środowisk lasów klimatu umiarkowanego lub lasów deszczowych, w którym docelowo zamieszkać mają pandy małe i pantery mgliste. Do czasu jednak, aż te pojawią się w Toruniu, nowowybudowane w zoo woliery staną się nowym domem dla mieszkającej już w zoo pary rysi.
Z końcem ubiegłego roku zakończone zostały prace nad dwiema z trzech zaplanowanych w całym kompleksie wolier wraz z pomieszczeniami hodowlanymi, w których na początku tego roku zamieszkają rysie właśnie.

Cieszę się, że nasze ryśki będą już niedługo mieszkały na przestronnym wybiegu.

Mówi Pani Hanna Ciemiecka, dyrektor toruńskiego zoo.

Obecnie trwają prace nad aranżacją wystroju wnętrza nowych wolier, póki co bowiem wybiegi są w stanie surowym – tj. bez wyposażenia wnętrza. Lada chwila pojawią się jednak nasadzenia roślinności, mała architektura drewniana i kamienna, miniwodospady i poidła. Również na zewnątrz pojawi się zieleń analogiczna do wewnętrznej, tak, by obydwie przestrzenie optycznie sie przenikały i dodatkowo niwelowały optycznie siatkę, która i tak jest bardzo delikatna.

Nowa woliera rysi w Ogrodzie Zoobotanicznym (fot. Zoo Toruń)

Wybiegi dla rysi (pand) są idealnym przykładem nowoczesnego podejścia do architektury wiwaryjnej, a same wybiegi przygotowano zgodnie z linią rozwoju toruńskiego zoo – reprezentują one tzw. architekturę bez architektury, wtórną względem zieleni i parkowej kompozycji przestrzennej.

Nowa woliera rysi w Ogrodzie Zoobotanicznym (fot. Zoo Toruń)

Nowe woliery dla rysi zbudowano pomiędzy wybiegiem niedźwiedzi himalajskich, a klatkami dla ptaków – tam, gdzie jeszcze kilka miesięcy temu znajdował się wybieg kuców.
Na razie wzniesiono  dwie woliery o powierzchni 247 m2 i 120 m2, o wysokości 6 m każda, wraz z zapleczami hodowlanymi (klatki hodowlane bez dostępu publiczności).

W bieżącym roku do kompleksu zostanie dobudowana jeszcze jedna woliera, w której w przyszłości zamieszkają pandy małe właśnie. Na razie istniejące już wybiegi zamieszkają rysie, które już mieszkają w zoo – ich przenosiny na nowy wybieg to także element realizacji programu poprawy warunków bytowania mieszkających w zoo zwierząt. Tymczasem stary wybieg rysi wkrótce zostanie rozebrany, a w jego miejscu powstanie droga wiodąca do
pomostu widokowego na zrekultywowany staw z wyspą lemurów. Do końca tego kwartału zostanie ogłoszony przetarg na dalsze prace inwestycyjne.
Cały kompleks zajmie ostatecznie powierzchnię ok. 0,15 ha i obejmie 3 woliery wielkogabarytowe i 3 mniejsze, tradycyjne, z przeznaczeniem wyłącznie hodowlanym.

Projekt wybiegu dla rysi (pand) - z planów Pana Marka Nakoniecznego

Cały kompleks wybiegów będzie wyglądał tak:

Projekt wolier dla rysi/pand małych (M. Nakonieczny)

Docelowo obsadę podstawową – jednogatunkową w każdej wolierze wielkogabarytowej – mają stanowić 3 gatunki zwierząt drapieżnych lub wszystkożernych w przedziale gabarytowym zwierząt „ryś ↔ żbik” (większych gatunków na pewno nie będzie, gdyż toruńskie zoo stopniowo redukować będzie większe zwierzęta na rzecz mniejszych). Pierwszymi lokatorami tych wybiegów mają być wspomniane już przeniesione rysie, następnie  pandy małe, zaś w dalszej kolejności najprawdopodobniej pantery mgliste, choć niewykluczone są także inne gatunki! W praktyce jednak woliery mogą służyć zamiennie innym zwierzętom strefy klimatu umiarkowanego ( i to dwóm lub trzem gatunkom) nie wymagającym ogrzewanych pomieszczeń zimowych.

Czekamy! 🙂

Plac zabaw i okolice

Kolejną, niemal ukończoną inwestycją, jest budowa nowego, rozleglejszego placu zabaw dla dzieci w rejonie obecnego. Pod koniec roku zainstalowano w tej części zoo elementy małej architektury, stylizowane ławeczki ogrodowe i nowe kosze na śmieci.

(Wszystkie poniższe zdjęcia otrzymaliśmy od Pani Dyrektor Hanny Ciemieckiej)

–

PLANY I INWESTYCJE

Poza tym na terenie zoo poczyniono jeszcze kilka innych inwestycji:

– W herpetarium przygotowano terrarium dla teju złotych oraz domek dla pancerników włochatych, które zamieszkały razem z marmozetami białoczelnymi.

Pancernik na nowym wybiegu (fot. Wojtek)

– Na terenie zoo pojawił się automat z pamiątkowymi monetami – do wyboru mamy niedźwiedzia himalajskiego i turako zielone.

(fot. Wojtek)

– Na początku roku na terenie zoo pojawiły się dwie naturalnej wielkości figury, przedstawiające bizona (żubra?) i kangura – ustawiono je w okolicach dawnego wybiegu Nufiego, w sąsiedztwie stawu. Wykonano je ze specjalnego, wytrzymałego tworzywa – na wielkiego bizona można się wspiąć niczym na ściankę wspinaczkową, a kangur zaprasza do swej przepastnej torby.

Tadzik i bizon...

Tadzik w kangurzej torbie

– W ramach Kampanii EAZA na Rzecz Ochrony Małp Człekokształtnych na terenie zoo pojawiło się kilka nowych tablic dydaktycznych – największa i najefektowniejsza plansza pojawiła się tuż przy pawilonie Herpetarium – poświęcona jest ssakom naczelnym:

Tablica dydaktyczna poświęcona ssakom naczelnym

W pawilonie Herpetarium umieszczono ponadto plakaty poświęcone człekokształtnym.

– Przed wejściem do Ptaszarni umieszczono ogromną planszę, poświęconą awifaunie Ogrodu Zoobotanicznego:

Na planszy przedstawione są 44 gatunki ptaków, które możemy zobaczyć na terenie Ogrodu Zoobotanicznego

–

NARODZINY

– 23 lutego w minizoo urodził się mały osiołek, samczyk.

Mały osiołek z toruńskiego zoo (fot. Wojtek)

– 28 marca pierwszy raz w toruńskim zoo przyszły na świat boa leśne – i to aż 5 sztuk!

Boa leśny - Ogród Zoobotaniczny Toruń

– Urodziły się dwa mundżaki chińskie – dwa samce.
– Na świat przyszła alpaka.

Młody samiec alpaki (lipiec 2011)

– 9 kwietnia urodziła się samica żubra, Pomiłka.

– Późną wiosną wykluły się trzy pawie indyjskie.

Samica pawia z młodymi

– W czerwcu wykluły się cztery uszaki siwe.

Samica uszaka siwego z młodymi

– W lipcu urodziła się kolejna alpaka.
– Na początku października wykluła się  dama niebieskobrzucha.

NOWE ZWIERZAKI W ZOO

– Na początku roku z Warszawy przyjechał wspaniały okaz warana białogardłego.

Samiec warana białogardłego, sprowadzony do Torunia z warszawskiego zoo

– Wczesną jesienią z krakowskiego zoo przyjechały dwuletni samiec owcy grzywiastej arui, dwie surykatki (samce), dwie samice agamy błotnej oraz dwa pancerniki włochate – nie dość, że oba to samce, to do tego jeszcze bracia.

Bracia pancerniki (fot. Wojtek)

– W październiku z Hiszpanii przyjechała oczekiwana od dłuższego już czasu samiczka miko czarnego. Zamieszkała w herpetarium i zajęła miejsce samicy tamaryny białoczelnej, która wyjechała z zoo.

Miko czarna (fot. Zoo Toruń)

– W październiku przybył także samiec tamaryny, który wymienił młodego samca.

– 8 grudnia przyjechał z Czech od dawna oczekiwany samiec markura, który zamieszkał na dawnym wybiegu gorali (te trafiły natomiast na część wybiegu alpak).

Markur z toruńskiego zoo (fot. Zoo Toruń)

–

WYDARZENIA

– Wystawa autorstwa Adama Adamowskiego pod tytułem „Impresje akwarystyczne” w galerii sztuki (luty 2011).

– W maju wydano nowy przewodnik po zoo dla najmłodszych – Ogród Zoobotaniczny w Toruniu – Przewodnik dla najmłodszych.

"Ogród Zoobotaniczny w Toruniu - Przewodnik dla najmłodszych"

Więcej.

– 23 września otwarto trwającą do 10 października wystawę eksponatów zarekwirowanych przez celników z lotniska Okęcie w Warszawie.

– Podsumowanie Międzynarodowego Roku Lasów.
8 grudnia uroczyście otwarto wystawę fotografii pt. „Las w obiektywie leśników”, będącej częścią tegorocznej edycji Międzynarodowego Festiwalu Fotografii Przyrodniczej SZTUKA NATURY (więcej).

– Na terenie zoo prowadzono liczne projekty naukowo badawcze i badawcze.

IMPREZY

– Ferie w zoo – luty 2011.
Dla grup zorganizowanych przygotowano 17 rodzajów zajęć dydaktycznych, z kolei osoby indywidualne mogły wziąć udział w zajęciach odbywających się w poniedziałki, wtorki i środy przez czas trwania ferii zajęciach.
Więcej.

– Walentynki w zoo – luty 2011.
13 lutego z okazji walentynek odbyły się m.in. prelekcje na temat miłości w świecie zwierząt, pokazy zwierząt i losowanie ogrodowych gadżetów. Tego dnia każda para wchodziła do zoo na jednym bilecie!
Więcej.

– Królik wielkanocny w Ogrodzie Zoobotanicznym.
Z okazji Wielkanocy w zoo przygotowano specjalne świąteczne atrakcje dla wszystkich zwiedzających – pracownicy przygotowali zagrodę pełną królików i kolorowych kwiatów.

– 4 października obchodzono w zoo Światowy Dzień Zwierząt.
Więcej.

KONKURSY

– W kwietniu portal torun.naszemiasto.pl ogłosił konkurs na Najsympatyczniejsze zwierzę toruńskiego Ogrodu Zoobotanicznego.
Autorzy trzech najciekawszych komentarzy otrzymali nagrody w postaci bezpłatnej wejściówki do toruńskiego zoo.
Więcej.

– Konkurs na imię dla żubrzyczki, ogłoszony przez redakcję Nowości. Autor wybranego przez jury imienia – a zwycięską propozycją okazała się  Pomiłka – został chrzestnym małej żubrzyczki i odsłonił tablicę przy wybiegu żubrów.
Więcej.

CIEKAWOSTKI

Nufi i Wolta, czyli co tam u niedźwiedzi?

Nufi i Wolta razem na wybiegu

Będąc w Ogrodzie Zoobotanicznym nie można nie zajrzeć do największych gwiazd tego ogrodu – pary niedźwiedzi himalajskich: Nufiego i Wolty.
Nufi – symbol toruńskiego zoo i ulubieniec zwiedzających – urodził się w 1989 roku w oliwskim zoo, do Torunia trafił w 1992 roku. W maju 2010 roku z Łodzi przyjechała do niego 27-letnia obecnie samica Wolta. Oba niedźwiedzie zamieszkały na nowoczesnym wybiegu o powierzchni ponad 900 metrów kwadratowych – to obecnie jeden z najlepszych wybiegów dla niedźwiedzi w Polsce i chluba toruńskiego zoo (zarówno o wybiegu, jak i obu niedźwiedziach, szczegółowo pisaliśmy TUTAJ).

Wybieg niedźwiedzi himalajskich w Toruniu

Oba niedźwiedzie dobrze się ze sobą dogadują – Nufi jest wobec Wolty uległy i czasami odnosi się wrażenie, że… trochę się jej boi. Krzywdy jednak sobie nie robią.
Wypada się tylko cieszyć, że oba niedźwiedzie tak dobrze zaadaptowały się w nowym miejscu i po latach spędzonych w złych warunkach doczekały się wreszcie dobrego miejsca.
Co ciekawe, pod koniec minionego roku zakończył się projekt badawczy Behawior niedźwiedzi himalajskich Ursus thibetanus w warunkach Ogrodu Zoobotanicznego.
W ramach realizacji tego projektu prowadzona była obserwacja behawioru Nufiego i Wolty, mająca na celu zbadać, jak przenosiny obu niedźwiedzi na nowy wybieg oraz połączenie ich ze sobą wpłynie na ich zachowanie oraz w jaki sposób (i czy w ogóle) zmianie ulegnie zachowanie Nufiego, dla którego przeprowadzka z niewielkiej klatki na duży wybieg była ogromnym przeżyciem.
Wyniki tego niezwykle ciekawego projektu badawczego mamy nadzieję zaprezentować Wam już niebawem!

MRÓWKOJAD I OKOLICE…

Mrówkojad w zoo – zoo na Mrówkojadzie

Toruński Ogród Zoobotaniczny odwiedziliśmy w 2011 raz – w lipcu – zatrzymując się w zoo na kilka godzin w drodze z Oliwy do płockiego zoo.
Mieliśmy wówczas możliwość naocznie przekonać się, jak wyglądają prace w ramach projektu rewitalizacji zoo, zajrzeliśmy do Nufiego, spotkaliśmy się także z naszym korespondentem i czytelnikiem, Wojtkiem :).

Toruńskie zoo wielokrotnie w minionym roku gościło na naszej stronie, nie tylko w działach aktualności zoologicznych, ale także w postaci większych artykułów poświęconych zoo i jego mieszkańcom, m.in.:

Rok w zoo – podsumowanie roku 2010 w polskich ogrodach zoologicznych. Część II – Ogród Zoobotaniczny Toruń
Zima w Ogrodzie Zoobotanicznym – galeria zdjęć
Wywiad z Panią Hanną Ciemiecką, Dyrektor Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu
Zima w toruńskim zoo – tam sięgaj, gdzie Mrówkojad nie sięga…
Czytelnia Mrówkojada – „Ogród Zoobotaniczny w Toruniu – Przewodnik dla najmłodszych”
Wielka letnia wyprawa Mrówkojada – jak w sześć dni odwiedziliśmy Trójmiasto, Toruń i Płock i co z tego wszystkiego wyszło…
Mrówkojad w Toruniu – co nowego w Ogrodzie Zoobotanicznym?
Toruń czeka na pandy, buduje dla rysi a ma już pancerniki! Rewitalizacja Ogrodu Zoobotanicznego w toku!
Co ma paw do słońca? Analematyczny zegar słoneczny w płockim zoo, płockie pawie i zegar słoneczny z toruńskiego Ogrodu Zoobotanicznego…

–

PLANY NA 2012 ROK…

Półtora roku temu zaprezentowaliśmy Wam na Mrówkojadzie szczegółowy plan rozwoju i rewitalizacji Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu na najbliższe lata.
Zważywszy, że same plany nie zmieniły się praktycznie wcale, nie będziemy się powtarzać w ich omówieniu, tylko odsyłamy do lektury naszego artykułu, w którym opracowaliśmy je bardzo dokładnie.

Plany rozwojowe toruńskiego zoo (z planów Pana M. Nakoniecznego)

Staw i wyspa lemurów

W pierwszej kolejności ulepszone zostaną warunki hydrotechniczne stawu (nowe ujęcie wód podziemnych zasilające staw i modernizacja odpływu), zmieniony zostanie jego kształt, a sam staw zostanie powiększony. Następnie powstanie wyspa i pawilon lemurów. Będzie to jedna z pierwszych inwestycji, jakie zostaną zrealizowane – najpóźniej do końca 2012 roku.
Jest już także gotowy projekt pawilonu oraz całego zagospodarowania wyspy lemurów.

Wybieg Ameryki Południowej

Ten wybieg interesuje nas – z wiadomych względów! – najbardziej. Na razie teren, na którym będą biegać mrówkojady wygląda tak:

Przyszły wybieg mrówkojadów olbrzymich w toruńskim zoo

ale w 2013 roku mają już po nim biegać żywe zwierzęta. Na razie wykonano nasadzenia roślinności (widoczne na zdjęciu), my zaś dokonaliśmy symulacji – tak może wyglądać wybieg już za dwa lata:

Pierwszy mrówkojad w historii Ogrodu Zoobotanicznego

Mrówkojady olbrzymie zoo ma już „zamówione”, a zdradzić możemy, że towarzystwo będę mieć naprawdę ciekawe! 🙂

Ogród ozdobny w stylu wiejskim

O powierzchni 0,2 ha, który powstanie między południową elewacją ptaszarni a ul. Rybaki.

Ogród ozdobny w stylu wiejskim (z planów Pana M. Nakoniecznego)

Ma być to tzw. ogród zmysłów, a rośliny mają być dobrane pod kątem jak najsilniejszego oddziaływania na ludzkie zmysły: wzrok, węch, słuch i dotyk. Autorem koncepcji przedsięwzięcia jest Marta Ratajszczak ze Studia Projektowania Zieleni „JADORNA”. Ogród ma zostać otwarty w 2013 roku.

Sad starych odmian drzew owocowych

Sad starych odmian drzew owocowych (z planów Pana M. Nakoniecznego)

O powierzchni 0,03 ha, zostanie zlokalizowany za zachodnią skarpą wzgórza dyrekcyjnego.
Znajdą się tu drzewa owocowe starych odmian, dawniej występujących na terenie toruńskiego zoo.
Na razie wykonano nasadzenia roślinności.

Nowe zwierzęta

Już niebawem do Torunia ma dotrzeć samica markura, a także wyczekiwany partner dla będącej już w zoo samicy miko czarnej.

Więcej o planach toruńskiego zoo napiszemy po naszej wizycie w zoo, która już za tydzień!

Serdecznie dziękujemy Pani Dyrektor Hannie Ciemieckiej za wszelką okazaną pomoc i bezcenne informacje o toruńskim zoo, które okazały się niezwykle pomocne przy pisaniu powyższego artykułu oraz Panu Markowi Nakoniecznemu, który podzielił się z nami swoją wiedzą i materiałami dotyczącymi planów rozwojowych Ogrodu Zoobotanicznego – nie musimy powtarzać, że okazały się być bezcenne .